سایت دکتر حسین بهاور

مدیر کل نظارت بر فراورده های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو دکتر امیر حسین جمشیدیدر خصوص  مصرف گیاهان دارویی گفت: برخی گمان می کنند که گیاهان دارویی و داروهایی که پایه گیاهی دارند،  نمی توانند مشکلی برای سلامت ایجاد کنند و براین باورند که مصرف گیاهان دارویی، اگر فایده نداشته باشد، ضرر هم ندارد.

او با تاکید بر اینکه حتی اگر قرار باشد ماده ای مانند آب، به عنوان دارو مصرف شود، باید نکات و ضوابط مربوط به داروها را در نظر داشت افزود: گیاهان دارویی و داروهای گیاهی هم مانند هر داروی شیمیایی می توانند عوارض خاص خود را داشته باشند به همین دلیل لازم است پیش از مصرف، نسبت به آنها آگاهی کافی یافت.

وی همچنین تصریح کرد که مواد گیاهی ممکن است به عنوان غذا هم مصرف شوند اما زمانی که از این مواد به عنوان دارو استفاده می شود باید آنها را براساس نظر فردی متخصص در زمانهای مشخص و به مقدار معین مصرف کرد و متخصصین ، پس از بررسی وضع سلامت فرد، بیماری هایی که دارد و داروهای دیگری که مصرف می کند، نوع، مقدار و روش مصرف داروی گیاهی مورد نظر را تعیین می کنند و به بیمار درباره احتمال بروز عوارض نیز توضیح لازم را می دهند تا بیمار بداند درصورت بروز عوارض چه اقدامانی باید انجام دهد.

وی با ذکر نمونه هایی از مضرات مصرف خودسرانه گل گاوزبان به عنوان دارو، برای کسانی که فشارخون بالایی دارند یا ایجاد مشکل برای کسانی که از زنجبیل بعنوان داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند گفت: داروهای گیاهی معمولاً نسبت به داروهای شیمیایی ایمنی بیشتری دارند، اما با این حال نباید خودسرانه این داروها را مصرف کرد، زیرا مصرف خودسرانه  این داروها، می تواند عوارض ناگواری برجای بگذارد.

مدیر کل نظارت بر فراورده های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه همه فرآورده های گیاهی احتمال ایجاد حساسیت دارند عنموان نمود: بسیاری از فرآورده های گیاهی (با مقادیر دارویی) در دوران بارداری منع مصرف دارند و ممکن است باعث وارد آمدن صدمه به جنین شوند؛بنابراین حتما پیش از مصرف هرنوع گیاه دارویی یا داروی گیاهی در دوران بارداری و حتی شیردهی، باید با پزشک یا متخصص طب و داروسازی سنتی خبره مشورت کرد.وی  همچنین یادآور شد که:

در حال حاضر بیش از 8 هزار و 500 گونه گیاهی در کشور وجود دارد که بر اساس آمار ثبت شده هزار گونه از این مجموعه خاصیت دارویی دارد.

برای تبدیل گیاهان دارویی به داروی گیاهی باید آزمایش هایی روی آن ها صورت گیرد تا بتوان فرآورده های مختلفی از آن تولید کرد.در رابطه با استاندارد هم، هر کشوری فارماکوپه مخصوص به خود را دارد و در این میان هستند کشورهای ضعیفی که از فارماکوپه دیگر کشورها استفاده می کنند.خوشبختانه کشور ما فارماکوپه  خود را دارد که در آن تعریف دقیقی از استاندارد و روش های آزمایشی وجود دارد.تمامی فرآورده های طبیعی که مجوز سازمان غذا و دارو را دارند و در بازار کنونی موجود هستند هیچ مشکلی ندارند و انواع آزمایش های مختلف روی آن ها صورت گرفته است

در مجموعمصرف منطقی فرآورده های طبیعی و سنتی همواره مورد تاکید پژوهشگران و درمانگران حقیقی و واقعی این عرصه بوده است؛ بهترین و کاراترین روش برای جایایی فرآورده های طبیعی  در روند درمان و داروی جوامع مختلف استفاده منطقی و اصولی از آن ها است چراکهگیاهان  دارویی جزو ذخایر و منابع طبیعی هستند و بسیاری از کشورها کم یا زیاد از یک چنین منبعی برخوردار هستند که نوع، تعداد و تنوع گونه های گیاهی بر اساس شرایط و موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است.

استفاده مطلوب، منطقی و بهینه از این منابع که به لحاظ فناوری بسیار کم هزینه تر و ساده تر از صنایع دارویی صناعی است، می تواند ضمن تامین بخشی از نیازهای عمده بهداشتی و درمانی جامعه از خروج مقادیر متنابهی ارز جلوگیری نموده و مانع گسترش وابستگی به بیگانگان شود.متاسفانه سوداوری های کلان اقتصادی و توجه روز افزون به تجارت جهانی گیاهان دارویی، مشکلات  و مسائل ناگواری را برای این منابع به وجود آورده و نسل گونه های گیاهی را با خطر انقراض مواجه ساخته است چرا که بخش عظیمی از تجارت، مربوط به گونه های گیاهی دارویی است  که از طبیعت جمع آوری شده  و بعضا با شیوه های نادرست، نه تنها به انقراض نسل گونه ها می انجامد بلکه تنوع زیستی منطقه و جهان را نیز با خطر نابودی مواجه می سازد.

مدیر کل فرآورده های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو اتخاذ سیاست ها و راهکارهای مناسب و مبتنی بر یک شناخت واقع گرایانه از وضعیت موجود این منابع و کاربرد روش های علمی و صحیح در تمام ابعاد اعم از کاشت، داشت، برداشت و بهره برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبیعت  و چه به صورت کشت مکانیزه، می توان به درکی واقعی و اصولی در خصوص نقش و بازدهی گیاهان دارویی در جوامع رو به رشدی همچون ایران رسید و علاوه بر حفظ و حراست از این سرمایه های ملی به شکوفایی و توسعه پایدار جامعه نیز دست یافت.

دکتر جمشیدی در ادامه اظهار داشت  باید مشخص شود که این فراورده ها در چه مواردی به کار روند و کارآیی دارند و در کدام موارد نمی توان آن ها را سریع الاثر دانست؛ صداقت در تولید دانش بکارگیری این فرآورده ها والاترین و بزرگترین ضامن توسعه مصرف داروهای طبیعی و سنتی می باشد.

و نکته بسیار حائز اهمیت به ویژه در کودکان زیر دو سال مصرف داروها و  ترکیبات گیاهیمی تواند باعث بروز مشکلاتی مانند واکنش های حساسیتی شود، بنابراین در این موارد باید نهایت احتیاط را لحاظ کرد.